Исландские сказки / Íslensk ævintýri - Вадим Грушевский

Nú stígur hún á skip og skipið siglir leið sína og byrjar kaupmönnum vel. Þeir koma við land þar sem Ingibjörg hafði til tekið og skilja hana þar eftir. Hún gengur á land og kemur að litlum bóndabæ; þar biður hún að lofa sér að vera og fær hún það.

Í landi þessu var ungur konungur (в той стране был молодой король) og ókvæntur (и неженатый) og bjó nærri bóndabæ þeim (и жил он рядом с тем хутором) sem Ingibjörg var á (где была Ингибьёрг). Bóndi þessi hafði það starf á hendi (у того крестьянина была такая работа /в руках/ = крестьянин занимался тем) að hann varðveitti föt og skrúða konungs (что он был хранителем: «хранил» нарядов короля; varðveita – хранить; verja – защищать; veita – оказывать; skrúði – облачение; наряд; праздничные одежды; риза) og lét þvo klæðnað hans og lín (и отдавал в стирку его платья и бельё; þvo – мыть; стирать; klæðnaður – одежда; платье; lín – лён). Konungur veitti því athygli (король обратил внимание на то; veita athygli – обращать внимание; athygli – внимание; внимательность) að klæðnaður hans var betur varðveittur en áður (что за его одеждами стали лучше ухаживать: «хранить», чем прежде) og það svo að hann undraðist (да так, что удивился он; undrast – удивиться; поразиться) þá breyting sem á því var orðin (той перемене, которая произошла: «стала»; breyting – изменение).

Í landi þessu var ungur konungur og ókvæntur og bjó nærri bóndabæ þeim sem Ingibjörg var á. Bóndi þessi hafði það starf á hendi að hann varðveitti föt og skrúða konungs og lét þvo klæðnað hans og lín. Konungur veitti því athygli að klæðnaður hans var betur varðveittur en áður og það svo að hann undraðist þá breyting sem á því var orðin.

Einhverju sinni gjörir hann sér ferð til bónda (как-то раз поехал он к крестьянину). Þar sér hann Ingibjörgu (там видит он Ингибьёрг) og finnst mikið um fegurð hennar og atgjörvi (и восхищается её красотой и совершенством; atgjörvi – физическое и духовное совершенство). Og loksins fer hann þess á leit (и наконец просит он её; fara e-s á leit við e-n – просить что-л. у кого-л.; leit – поиск) að fá hana fyrir konu (чтобы она вышла за него замуж: «получить её в качестве жены») og tekur Ingibjörg því vel og kurteislega (и Ингибьёрг с почтением принимает его предложение; kurteislegur – вежливый; учтивый). Síðan er veisla til reidd (тогда устроили пир; vera til reidd – быть готовым; reiða – снаряжение; готовность) og brúðkaup þeirra haldið með miklum sóma (и свадьбу они сыграли очень пышно = честным пирком да за свадебку; sómi – честь).

Einhverju sinni gjörir hann sér ferð til bónda. Þar sér hann Ingibjörgu og finnst mikið um fegurð hennar og atgjörvi. Og loksins fer hann þess á leit að fá hana fyrir konu og tekur Ingibjörg því vel og kurteislega. Síðan er veisla til reidd og brúðkaup þeirra haldið með miklum sóma.

Einhverju sinni mælti Ingibjörg drottning við konung (однажды сказала королева Ингибьёрг королю): „Ég bið þig einnar bónar (есть у меня к тебе просьба), konungur (король), að taka engan mann til veturvistar (не брать никого: «никакого человека» на зимовку; enginn – никто; veturvist – зимовка; vetur – зима; vist – пребывание; место) áður en ég veit af (прежде чем я об этом узнаю).“ Konungur lofar henni því (король обещает ей это).

Einhverju sinni mælti Ingibjörg drottning við konung: „Ég bið þig einnar bónar, konungur, að taka engan mann til veturvistar áður en ég veit af.“ Konungur lofar henni því.

Nú líða nokkur ár svo (вот проходит несколько лет так) að ekki ber til tíðinda (без всяких новостей: «что /ничто/ не приносит вестей»). Einu sinni kemur aldraður maður til konungs (однажды приходит старик: «старый мужчина» к королю) og biður hann veturvistar (и просится на зимовку).

Nú líða nokkur ár svo að ekki ber til tíðinda. Einu sinni kemur aldraður maður til konungs og biður hann veturvistar.

„Því vil ég ekki lofa (этого обещать не буду),“ segir konungur (говорит король), „fyrr en ég hef talað við drottningu mína (пока не поговорю с моей королевой).“

„Það er þó ætlan mín (по моему мнению),“ segir aðkomumaður (говорит странник; aðkomumaður – чужестранец; пришелец; aðkoma – прибытие), „að þú megir svo miklu ráða í ríki þínu sem (что у тебя достаточно власти в твоём государстве) að taka mann til veturvistar (чтобы взять человека на зимовку) og enda má þykja lítilmótlegt fyrir kóng (и более того, не унизительно ли для короля; enda – более того; þykja – казаться; считаться; lítilmótlegur – незначительный; слабый; унизительный) að þurfa að spyrja drottningu sína um þvílíkt (что он должен спрашивать свою королеву о таком); var ég og einu sinni konungur (я тоже был когда-то королём) og get því borið um slíka hluti (и могу поэтому рассуждать о таких вещах; bera um e-ð – свидетельствовать о чём-л.).“

„Því vil ég ekki lofa,“ segir konungur, „fyrr en ég hef talað við drottningu mína.“

„Það er þó ætlan mín,“ segir aðkomumaður, „að þú megir svo miklu ráða í ríki þínu sem að taka mann til veturvistar og enda má þykja lítilmótlegt fyrir kóng að þurfa að spyrja drottningu sína um þvílíkt; var ég og einu sinni konungur og get því borið um slíka hluti.“

Hann er þangað til að tala um fyrir konungi (так он уговаривал короля; tala um fyrir e-m – уговаривать кого-л. передумать) að hann lofar aðkomumanni veturvist (что тот позволяет пришельцу /остаться/ на зимовку). Konungur segir drottningu frá þessu (король говорит королеве об этом), en hún kvað það miður hafa orðið (но она сказала, мол, тем хуже: «это хуже стало»; miður – хуже) og tekur því þunglega (и не одобрила этого; taka e-u þunglega – отреагировать на что-л. отрицательно; þunglega – тяжело; сурово).

Hann er þangað til að tala um fyrir konungi að hann lofar aðkomumanni veturvist. Konungur segir drottningu frá þessu, en hún kvað það miður hafa orðið og tekur því þunglega.

Nú kemur að því (случается так: «приходит к тому») að drottning verður ólétt (что королева забеременела; ólétt – беременная; óléttur – нелёгкий) og svo er sagt (и так рассказывают) að þegar hún leggst á sæng (что когда пришло ей время рожать; leggjast á sæng – почувствовать родовые схватки; liggja á sæng – рожать: «лечь в постель») þá getur hún ekki fætt (то не может она родить). Konungur lætur kalla til sín alla hina bestu lækna (король приказывает вызвать к себе всех самых лучших докторов; læknir – врач; лекарь), en allt verður það árangurslaust (но всё безуспешно; árangurslaus – тщетный; árangur – успех; результат). Konungur leitar ráða til vetrarsetumanns síns (король просит: «ищет» совета у своего постояльца; vetrarsetumaður – зимний постоялец; vetur – зима; seta – пребывание; сидение) og kveðst hann muni reyna að hjálpa drottningu (и сказал тот, что попробует помочь королеве) með því móti að enginn sé viðstaddur (но при условии, что никого рядом не будет; viðstaddur – присутствующий) meðan hann sé hjá henni (пока он находится у неё). Það lætur konungur eftir honum (это король ему позволяет).

Nú kemur að því að drottning verður ólétt og svo er sagt að þegar hún leggst á sæng þá getur hún ekki fætt. Konungur lætur kalla til sín alla hina bestu lækna, en allt verður það árangurslaust. Konungur leitar ráða til vetrarsetumanns síns og kveðst hann muni reyna að hjálpa drottningu með því móti að enginn sé viðstaddur meðan hann sé hjá henni. Það lætur konungur eftir honum.

Vetrarsetumaður hjálpar drottningu (постоялец помогает королеве) og gengur það fljótt (и она быстро разрешается от бремени: «проходит это быстро»). En þegar barnið er fætt (но когда ребёнок рождается) sem var fallegur sveinn (который был хорошеньким мальчиком) þá tekur hann það (то берёт он его) og kastar því út um hallargluggann (и выбрасывает из окна дворца; hallargluggi – окно дворца; gluggi – окно) og tekur hvolp (потом берёт щенка) og sýnir konungi (и показывает королю) og segir að þetta hafi hún fætt af sér (и говорит, что это она, мол, родила).

Vetrarsetumaður hjálpar drottningu og gengur það fljótt. En þegar barnið er fætt sem var fallegur sveinn þá tekur hann það og kastar því út um hallargluggann og tekur hvolp og sýnir konungi og segir að þetta hafi hún fætt af sér.

Drottning verður bráðum ólétt í annað sinn (королева вскоре снова забеременела) og atvikast allt á sömu leið með fæðinguna (и происходит всё так же с родами; atvikast – происходить; fæðing – роды) og barnið eins og sagt var um fyrsta barnið (и с ребёнком, как было сказано о первом ребёнке).

Drottning verður bráðum ólétt í annað sinn og atvikast allt á sömu leið með fæðinguna og barnið eins og sagt var um fyrsta barnið.

Nú líður nokkur tími (вот проходит время) og verður drottning ólétt í þriðja sinn (и беременеет королева в третий раз). Þá vill svo til (потом так происходит) að konungur fær boð frá Herrauði konungi bróður sínum (что король получает послание от короля Хэрройда, брата своего; boð – послание) svolátandi (с тем: «так велящее») að hann biður konung að koma sér til hjálpar (что он просит короля придти к нему на помощь) og hafa með sér herlið svo mikið (и привести с собой настолько большое войско; herlið – войско; her – армия; толпа; lið – группа; компания; войско) sem hann geti (какое он только сможет) því óvinaher sé kominn í ríki sitt (потому что, дескать, вражеское войско пришло в его страну; óvinaher – вражеская армия; óvinur – враг; недруг; vinur – друг). Konungur vill nauðugur fara (король не особо хочет ехать; nauðugur – вынужденный) og því síður vill drottning (а ещё меньше хочет королева; því síður – ещё меньше) að hann fari (чтобы он уезжал), en þó verður það úr (но всё же случается так) að hann fer að hjálpa bróður sínum (что он отправляется на помощь своему брату) sem var hættlega staddur (который попал в опасный переплёт; hættlegur – опасный; hætta – опасность; риск; staddur – находящийся в том или ином положении), en biður hinn gamla vetrarsetumann fyrir drottningu sína (но просит того старого зимнего постояльца за свою королеву = позаботиться о своей королеве).